Streszczenie
W artykule przedstawiono genezę i rozwój rehabilitacji zawodowej oraz zatrudniania osób z niepełnosprawnością
do końca XIX stulecia. Celem tekstu jest ukazanie źródeł i przyczyn powstania tej formy zatrudnienia
i rehabilitacji, a także ich ewolucja na przestrzeni wieków. Opisane zostały cztery miejsca usankcjonowane
historycznie, z których wyrastały współczesne warsztaty (lub zakłady) pracy chronionej: przytułek, kościół,
szpital i szkoła dla niepełnosprawnych. Historia rehabilitacji zawodowej oraz zatrudniania osób z niepełnosprawnością
sięga czasów starożytnych, kiedy to były one zatrudniane lub imały się różnych zajęć, aby zarobić
na życie. W średniowieczu pojawiły się pierwsze warsztaty pracy przeznaczone dla osób dotkniętych
niepełnosprawnością. Natomiast w czasach nowożytnych zainteresowano się wsparciem i rehabilitacją
poprzez pracę osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Ponieważ ślady tego dziedzictwa, jak widać
długiego i skomplikowanego, można zauważyć w wielu warsztatach/zakładach pracy chronionej również
dzisiaj, starano się je przybliżyć, zachowując przy tym prawdę historyczną.
Słowa kluczowe: rehabilitacja zawodowa, zatrudnienie, osoby niepełnosprawne
Vocational rehabilitation people with disabilities up to the nineteenth century
Summary
This paper presents the origins and development of professional rehabilitation and employment of persons
with disabilities by the end of the nineteenth century. The purpose of this article is to show the
sources and causes of this form of employment and rehabilitation, as well as their evolution over the centuries.
One can describe four places sanctioned historically, from which modern protected workshops
(or plans) for the unemployed have emerged: a shelter, church, hospital and school for the disabled. The
history of professional rehabilitation and employment of persons with disabilities goes back to ancient
times, when they were employed, or tried different activities to earn a living. It was in the Middle Ages
when the first workshops for people with disabilities appeared. However, in modern times, the interest
has been placed on the support and rehabilitation of people with different disabilities through work.
Since the traces of that heritage can be seen in many protected work workshops even today, one tried to
bring them about with respect to historical truth.
Keywords: vocational rehabilitation, employment, persons with disabilities