Streszczenie
Współcześnie (zwłaszcza w obszarach funkcjonowania człowieka, w których liczy się
konkretny wynik osiągany w określonym czasie i miejscu, czyli w sporcie, ale również
w sztuce czy biznesie) psychologia sportu zyskuje coraz większą popularność. Jest integralnym
elementem szkolenia sportowego, a korzyści płynące ze współpracy z psychologami
sportu doceniają i zawodnicy, i trenerzy. Psychologowie sportu wspierają
w osiąganiu coraz lepszych rezultatów. Celem ich pracy nie jest jednak jedynie maksymalizacja
wyniku, ale podniesienie jakości funkcjonowania ludzi angażujących się
w działalność sportową. Systematyczna praca nad kompetencjami psychospołecznymi
pozwala lepiej radzić sobie w sytuacjach trudnych nie tylko na gruncie sportu. Wzmacnia
życiową filozofię pracy nad sobą i dążenia do prawdziwego mistrzostwa. W kontekście
rehabilitacji osób z niepełnosprawnością nabiera to dodatkowego znaczenia.
Wydaje się tymczasem, że w obszarze sportu osób z niepełnosprawnością dorobek psychologii
sportu nie jest w pełni wykorzystany. Wpływ na to ma szereg czynników – tkwiących
w środowisku sportowym, ale również w środowisku psychologów. Potrzebne jest wzajemne
poznanie, interdyscyplinarna dyskusja, wzmocnienie współpracy i dookreślenie oczekiwań
i potrzeb każdej ze stron, a następnie adekwatny rozwój. Efektem tego mogłaby
być próba stworzenia wytycznych do pracy w ramach wąskiej specjalizacji – teoretycznej
i praktycznej psychologii sportu osób z niepełnosprawnością. Praca stanowi próbę określenia
roli i miejsca psychologii sportu w sporcie osób z niepełnosprawnością.
Słowa kluczowe: psychologia sportu, sport osób z niepełnosprawnością
Analysis of the selected topics of sports psychology of people with disabilities
Abstract
Today (especially in the areas of human activity, in which the most important thing is a
concrete result achieved in a specific time and place, that is in sport, but also in the art or
business) sports psychology is gaining popularity. It is an integral part of sports training
and the benefits coming from the cooperation with sports psychologists are appreciated
by the competitors and trainers as well. Sports psychologists provide support in achieving
better and better results. The purpose of their work is not only maximizing results, but
also enhancing the quality of people engaging in sporting activities. Systematic work on
psychosocial competence allows you to better cope with difficult situations, not only on
the basis of sports. It also strengthens the life philosophy of self-development and pursuit
for the true mastery. In the context of rehabilitation of people with disabilities it takes an
additional significance. It seems, however, that in the field of disabled sport, the achievements
of sports psychology is not fully utilized and is influenced by a number of factors
from the sports world, but also from the psychologists environment. What is needed is
mutual recognition, interdisciplinary discussion, enhancement of the cooperation and
clarifying expectations and the needs of each side, and subsequently, an adequate development.
This would result in an attempt to create guidelines to work within a narrow
specialization - theoretical and practical sports psychology of people with disabilities. The
work is an attempt to determine the role and place of sports psychology in disabled sport.
Keywords: sports psychology, disabled sport