Streszczenie
Spisy traktowane są jako jedno z najważniejszych źródeł informacji statystycznej, bowiem
należą do podstawowych, tzw. pełnych przekaźników wiedzy o społeczeństwie
i jego cechach zespołowych, demograficznych oraz społeczno-ekonomicznych. Celem
artykułu jest zatem krytyczne przedstawienie najważniejszych informacji pozyskanych
na temat osób niepełnoprawnych w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności
i Mieszkań z 2011 r., odnoszących się nie tylko do liczby, rodzajów niepełnosprawności,
ale i głównych charakterystyk społeczno-demograficznych. Na wyniki spisu z 2011 r.
trzeba było bardzo długo czekać (nadal czeka się – brak m.in. informacji o rodzinach)
i okazało się, że te publikowane są niepełne oraz ciągle jeszcze przetwarzane i, co
znamienne, nie dotyczą ogółu osób niepełnosprawnych. Długi czas oczekiwania na
dane wynika z prowadzenia badań tzw. metodą mieszaną i związanych z tym trudności
w scaleniu różnych zbiorów danych. Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 4 marca
2010 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r., udzielanie
odpowiedzi na pytania dotyczące niepełnosprawności odbywało się na zasadzie dobrowolności
– ze względu na specyfikę i wrażliwość tematu. Tak więc, według informacji
GUS, prawie 1,5 mln osób odmówiło udzielenia odpowiedzi. Wystąpiły poważne braki
w odpowiedziach (ok. 1 940,2 tys.). GUS zapowiedział, iż nadal będą prowadzone pogłębione
analizy, których celem będzie zmniejszenie liczby brakujących odpowiedzi,
jednak liczba odmów nie ulegnie zmianie. Spis pokazuje wobec tego zaniżone odsetki
osób niepełnosprawnych w relacji do ogólnej liczby ludności.
Słowa kluczowe: spis powszechny, niepełnosprawność, rodzaje niepełnosprawności,
cechy demograficzno-społeczne niepełnosprawnych
Persons with disabilities in light of the National Census of Population and
Housing 2011 - selected aspects
Summary
Censuses are treated as one of the major sources of statistical information, as part of the
core, so-called full relays of the knowledge about the society and its common, demographic
and socio-economic features. The purpose of this article is therefore critical presentation
of the most important information gained about persons with disabilities in the National
Census of Population and Housing, 2011, relating not only to the number, types of disabilities,
but the main socio-demographic characteristics as well. We had to wait for a long
time for the results of the 2011 census (and we are still waiting – there are some missing
data including information about families) and we found that ones that are published are
incomplete and still being processed and, what significantly, they do not concern all persons
with disabilities. Long waiting time for data results from the research condacted by
so-called mixed method, and the related difficulties in merging the different data sets.
Furthermore, in accordance with the Law of M arch, 4, 2010 on the national census of
population and housing in 2011, responsing to the questions on disability was carried out
on a voluntary basis – due to the specificity and sensitivity of the subject. Thus, according
to Central Statistical Office (GUS), nearly 1.5 million people refused to give the answer.
There were serious deficiencies in the responses (approximately 1 940,2 thous.). GUS announced
that in-depth analysis which will aim to reduce the number of missing responses,
will be continued, but the number of denials will not change. Therefore, the census shows
underestimated percentages of persons with disabilities in relation to the total population.
Keywords: census, disability, types of disabilities, socio-demographic characteristics
of the person with disabilities