Narodziny rehabilitacji jako nauki i jej wpływ na poprawę życia i pracy osób z niepełnosprawnościami
Streszczenie
Skutkom niepełnosprawności można się przeciwstawić, rozwijając aktywność życiową osób dotkniętych takim stanem. Odbywa się to poprzez działania o charakterze rehabilitacyjnym, uwzględniającym aspekty fizyczne, psychiczne, zawodowe i społeczne konkretnego człowieka. Idea współczesnej rehabilitacji zaczęła rozwijać się w pierwszych latach XX wieku. Rozwojowi rehabilitacji sprzyjał postęp w naukach medycznych, humanistycznych, biologicznych, technicznych, ekonomicznych i szeroko rozumianych społecznych. Dzisiejsze ujęcie rehabilitacji nie ogranicza się tylko do zajęcia się chorobą czy dysfunkcją, ale uwzględnia także wszystkie powstałe skutki. Współczesna rehabilitacja musi być kompleksowa, inaczej zespolona, obejmująca, obok fizycznego uszkodzenia ciała, także reakcje psychiczne jednostki, stanowiące często barierę dla postępu rehabilitacji, oraz skutki rodzinne, społeczne i zawodowe, a także – w stosunku do dzieci i młodzieży – konsekwencje pedagogiczne oraz ukierunkowanie zawodowe. Kompleksowość od zawsze stanowiła o sile rehabilitacji, ale traktowana była na równi z powszechnością, gdzie każdy ma prawo do rehabilitacji, niezależnie od rozpoznania, wieku i rokowania, wczesnością zapoczątkowania i ciągłością, czyli kontynuowaniem rozpoczętego procesu rehabilitacji do jego zakończenia.
Słowa kluczowe: rehabilitacja, niepełnosprawność, przystosowanie, prawo, wsparcie społeczne, przestrzeń publiczna
Birth of Rehabilitation as a Science and its Impact on Improving the Life and Work of People with Disabilities
Summary
The effects of disability can be counteracted by developing the life activities of people affected. It is done through rehabilitation activities, taking into account the physical, mental, professional, and social aspects of the individual. The idea of modern rehabilitation began to develop in the first years of the 20th century. The development of rehabilitation was facilitated by progress in medical, humanistic, biological, technical, economic, and broadly understood social sciences. Today’s approach to rehabilitation is not only limited to dealing with a disease or dysfunction but also takes into account all the effects. Contemporary rehabilitation must be comprehensive, combined, and covering, apart from physical injury, even mental reactions of an individual, often constituting a barrier to the progress of rehabilitation, and family, social and professional consequences, as well as pedagogical consequences and professional orientation concerning children and youth. Comprehensiveness has always determined the strength of rehabilitation. Still, it has been treated on an equal footing with universality, where everyone has the right to rehabilitation, regardless of recognition, age and prognosis, early initiation and continuity, i.e., a continuation of the started rehabilitation process until its completion.
Keywords: rehabilitation, disability, adaptation, law, social support, public space